Wat is leiderschap?

Leiderschap is veiligheid biedenDeel 1 van een serie van 3 artikelen over leiderschap

Als je aan de relatie tussen mens en hond denkt, denk je al snel aan leiderschap. Wanneer ik bij mensen kom hoor ik vaak; “Hij moet wel weten dat ik de baas ben!”. Zelfs mensen die geen hond hebben weten je haarfijn uit te leggen dat je de baas moet zijn over je hond.

Dit idee is al decennia lang gemeenschappelijk gedachtengoed. Het is ontstaan doordat we er vanuit gingen dat honden door hun genen, binnen een groep te streven naar wie de leider is. Dit zouden ze bij ons dus ook doen. Echter, leiderschap is in groepen honden nooit echt aangetoond. Wat we wel zien, is dat het meer gaat over; “wie kan er zorgen voor rust, wie kan conflicten voorkomen, wie wordt het meest vertrouwd?” En indien nodig; “met wie kan ik samenwerken?”

Leiderschap is Ouderschap
Leiderschap houdt veel meer in dan ervoor te zorgen dat jouw hond weet dat jij de baas bent en doet wat je van hem vraagt of zelfs eist. Je kunt het opvoeden en samenleven met een hond eigenlijk vergelijken met het opvoeden en samenleven met kinderen. Je zorgt dat ze zich veilig voelen, dat ze goede en voldoende voeding krijgen en een warm huis hebben waar ze zich geborgen voelen. Je begeleidt het kind zo dat hij/zij zelfvertrouwen opbouwt, je geeft veel liefde, leert ze wat grenzen zijn en hoe ze met bepaalde situaties om kunnen gaan. Alleen op deze manier is het fijn om met kinderen samen te leven en zal een kind zich ontwikkelen naar een stabiele volwassene.

Een hond die bij ons in huis leeft ervaart dat wij degene zijn die voor hem zorgen. Wij geven hem eten, drinken en onderdak. Wij gaan met hem wandelen. Als je dit doet, voldoe je hiermee aan de basisbehoeften die jouw hond heeft. Vanuit de visie “de baas moeten zijn” gaan we voorbij aan een zeer belangrijke basisbehoefte, namelijk het gevoel van veiligheid. Wat een hond met name nodig heeft is iemand die hem die veiligheid biedt. Kun je dit bieden, dan gaat jouw hond (op) je vertrouwen en zal hij zich op jou richten. Als je dit niet biedt, dan gaat hij het zelf regelen. Hij zal ook nauwelijks agressie vertonen wanneer er vertrouwen is. Agressie heeft niets te maken met het krijgen of over willen nemen van de leiding. Wanneer jij niet zorgt voor veiligheid, dan gaat hij hier zelf voor zorgen.

Wanneer je vanuit de visie van ouderschap met je hond omgaat zorg je dus voor zijn basisbehoeften. Je begeleidt hem zo dat hij zelfvertrouwen opbouwt. Je leert hem op een voor hem begrijpelijke manier wat de grenzen zijn. De focus ligt op ervoor te zorgen dat hij op jou vertrouwt. Van hieruit zal hij vanzelfsprekend naar jou luisteren en hoeft hij niet zelf voor zijn veiligheid te zorgen. Daarnaast leer je hem bepaalde commando’s of signalen waarmee je kunt zorgen voor zijn veiligheid en die van zijn omgeving. In het 3e deel zal ik verder ingaan op leiderschap en commando’s.

What’s in the name.
In plaats van leiderschap kun je beter spreken over ouderschap of begeleiderschap Je ziet steeds meer hondentrainers en gedragstherapeuten die vanuit deze visie met mens en hond omgaan. Ikzelf hanteer de term leiderschap, omdat het ook vertrouwd klinkt. Je moet alleen weten wat ermee bedoeld wordt. Ik gebruik daarom de term Bewust Leiderschap. Bewust leiderschap is je hond begeleiden vanuit bovenstaande visie.

Het verschil tussen bewust leiderschap en het “oude” leiderschap is dat je vertrouwen en wederzijds respect opbouwt en begeleid, in plaats van dat je de baas moet zijn door dominerende handelingen en corrigeren voor ongewenst gedrag.

Vanuit bewust leiderschap zal jouw hond vanzelfsprekend en graag naar je luisteren. Wat voor relatie wil jij met je hond?

In het volgende artikel schrijf ik over: “Van dominerend leiderschap naar bewust leiderschap”.

“Leiderschap zou moeten voortkomen uit begrip

voor de behoeften van hen 
die
erdoor zouden worden beïnvloed.” 

-M. Anderson-

Leuk als je een reactie geeft! Wat zijn jouw ervaringen? Je kunt het hieronder schrijven.