Deel 2 van een serie van 3 artikelen over leiderschap
Je hoeft niet te domineren om een leider te zijn
In het vorige artikel kon je lezen dat de term leiderschap en de theorieën over leiding geven aan honden het idee geven dat wij de baas moeten zijn over onze hond. Hierdoor ontstaat vaak dominerend leiderschap.
Dominerend leiderschap komt voort uit de zogenaamde “dominantietheorie”, die inmiddels achterhaald is, zoals je hier kunt lezen. Vanuit dominerend leiderschap wordt de hond duidelijk gemaakt dat jij de baas bent, door gedrag te vertonen als:
- Veel commando’s te geven die hij na 1 keer zeggen uit moet voeren
- Corrigeren voor ongewenst gedrag
- De hond geen initiatieven laten nemen
- De hond regelmatig op zijn rug te leggen
- De hond achter je te laten lopen
- De hond in zijn nekvel pakken ter correctie
- Over je hond heen te gaan staan
- De hond niet op bank of bed laten
- Als eerste door de deur gaan
- Als eerste eten
Wie kent deze “regels” niet?
Sommige van deze regels zullen voor de hond geen negatieve gevolgen hebben, maar een aantal zijn zeer schadelijk voor de hond en/of jouw relatie met je hond. Ze geven in ieder geval geen van allen “het signaal” dat jij de baas bent.
Het moge duidelijk zijn dat het belangrijk is om ervoor te zorgen dat jouw hond zich in bepaalde situaties naar jou richt in plaats van het zelf op te lossen. Maar met bovenstaande regels bereik je dat niet. Om een leidende positie te “verdienen” moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen.
De voorwaarden voor leiderschap zijn vertrouwen, contact (verbinding) en communicatie.
Om te (bege)leiden is communicatie nodig. En voor communicatie is contact nodig. Dat klinkt heel logisch, maar toch hebben we vaak geen echt contact met onze hond als we wat van hem vragen. Hier zijn we ons meestal niet eens van bewust. Ga maar eens na in de praktijk hoe vaak je echt contact hebt met je hond. De volgende vragen kunnen je daarbij helpen:
- Reageert je hond?
- Reageer jij op je hond?
- Voel je weerstand?
- Voel je dat je contact hebt?
En zoals ik al noemde, voor (bege)leiden is communicatie nodig. Om hem een veilig gevoel te kunnen geven moet je in zijn taal communiceren. Honden geven met bepaalde signalen / lichaamstaal aan wanneer ze zich bv. niet meer op hun gemak voelen. Ook kun je aan deze lichaamstaal herkennen wanneer de hond spanning opbouwt.
Door dit te herkennen en te communiceren met de lichaamstaal die jouw hond begrijpt (kalmerende signalen) ervaart jouw hond dat je hem begrijpt en begrip wekt vertrouwen.
Een goed voorbeeld hiervoor is wanneer een hond gromt. Vrijwel altijd worden honden die grommen gecorrigeerd, omdat dit niet geaccepteerd wordt in onze maatschappij. Ik had het er vanmorgen nog met een cursist over, zij zei: “Maar de buitenwereld verwacht dat ik mijn hond corrigeer als hij gromt”. Echter een hond die gromt zit al heel hoog in zijn stresslevel en kan alleen op deze manier aangeven dat hij zich onveilig/oncomfortabel voelt. Beter dan hem te corrigeren kun je ervoor zorgen dat hij zich weer veilig voelt. Wanneer je hiervoor kalmerende signalen gebruikt zal jouw hond zich al snel op zijn gemak voelen.
Een ander voorbeeld is dat je leert herkennen wanneer jouw hond zich niet meer prettig voelt in het contact of spel met andere honden en jij hem kunt helpen door op te splitsen, zodat hij zich weer prettig voelt.
In onderstaand filmpje kun je zien dat de Beagle op een gegeven moment onderop ligt met zijn staart aangeknepen, je ziet zijn oogwit, hij laat zijn tanden zien en snauwt naar de labrador. De labrador gaat over zijn grens. Op dit moment zou je even de hondjes uit elkaar moeten houden. Omdat de Beagle er wel weer achteraan gaat denken we vaak dat hij het leuk vindt, maar de spanning neemt toe wanneer er langer op deze manier gespeeld wordt. Wanneer de eigenaar van de Beagle even tussen beide komt en zorgt voor rust, dan geeft hij het signaal aan zijn hond dat hij het regelt en voorkomt hiermee dat de Beagle meer van zich af gaat snauwen, wat kan uitmonden in vechten als de hond vaker in dit soort situaties terecht komt.
Bewust Leiderschap is naast het hebben van kennis over hondengedrag ook jezelf ontwikkelen. Leren om niet meer direct (emotioneel) te reageren op een situatie, maar bij jezelf te blijven en de ruimte tussen de prikkel en je reactie te gebruiken om een keuze te maken hoe je gaat reageren. Het beste is om kalm en zelfverzekerd te reageren. Dit is makkelijk gezegd en vaak wat lastiger gedaan. De eerste stap is om je bewust te worden van waaruit jij reageert. Wat zijn je gedachten? Wat voel je? Als je dit weet kun je jouw gedrag veranderen om in een bepaalde situatie beter te kunnen begeleiden. Dit is bewust leiderschap.
In de training How2Talk2Dogs leer je tijdens de 2e avond wat Bewust Leiderschap is. Naast theorie ga je ook oefeningen doen waarbij je jou eigen gedrag onder de loep neemt en je door inzicht ervaart hoe jij in de toekomst kalmer en zelfverzekerder kunt reageren. Wil je meedoen? Kijk hier voor meer informatie en de eerstvolgende datum.